کنترل مرکزی AHU بخش مهمی از یک سیستم تهویه است. امروزه در ساختمان ها به منظور ایجاد یک فضای بسته اما با هوای مطبوع و تازه، از سیستم های AHU یا هواساز استفاده می شود که نقش مهمی در تامین هوای سالم و تهویه آن برای محیط های بسته دارد که می تواند در ایجاد محیطی سالم و حفظ سلامتی افراد آن محیط بسیار موثر باشد. در این مقاله می خواهیم در مورد کنترل مرکزی AHU و برخی موضوعات پیرامون آن مطالبی را بیان کنیم.
معرفی AHU
کنترل کننده هوا یا واحد انتقال هوا (اغلب به اختصار AHU نامیده می شود) دستگاهی است که برای تنظیم و گردش هوا به عنوان بخشی از سیستم گرمایش، تهویه و تهویه هوا (HVAC) استفاده می شود. هواگیر معمولاً یک جعبه فلزی بزرگ است که دارای دمنده، عناصر گرمایش یا خنک کننده، قفسه های فیلتر یا محفظه ها، دستگاه های ضعیف کننده صدا و میراگرها می باشد. هواگیرها معمولاً به سیستم تهویه مجرایی متصل می شوند که هوای مطبوع را از طریق ساختمان پخش می کند و آن را به AHU باز می گرداند. بعضی مواقع AHU ها (منبع تغذیه) را تخلیه می کنند و هوا را مستقیماً به داخل و از فضای ارائه شده بدون مجرای پذیرش می کنند.
هواگیرهای کوچک برای استفاده محلی، واحدهای ترمینال نامیده می شوند و فقط ممکن است شامل فیلتر هوا، سیم پیچ و دمنده باشد. به این واحدهای ترمینال ساده کویل های دمنده یا واحدهای فن سیم پیچ گفته می شود. یک هندلر هوای بزرگتر که 100٪ تحت شرایط خود در می آورد و هوای قابل گردش در آن وجود ندارد، به عنوان واحد هوای آرایش (MAU) یا واحد انتقال هوا تازه (FAHU) شناخته می شود. هواگیر که برای استفاده در فضای باز طراحی شده است، معمولاً روی بام، به عنوان یک دستگاه بسته بندی شده (PU) یا واحد پشت بام (RTU) شناخته می شود.
ساختار کنترل مرکزی AHU
هواگیر معمولاً در اطراف یک سیستم فریم با پانل های تزریق فلزی ساخته می شود که مطابق با تنظیمات اجزای آن لازم است. این فریم در ساده ترین شکل ممکن است از کانال ها یا بخش های فلزی ساخته شود و دارای پانل های تزئینی فلزی منفرد باشد. این فلز به طور معمول برای محافظت طولانی مدت گالوانیزه می شود. برای واحدهای در فضای باز نوعی درب ضد آب و آب بندی اضافی در اطراف اتصالات فراهم شده است.
هندلرهای بزرگتر از یک سیستم قالب بندی فلزی مربع با پانل های دوجداره پوسته و عایق ساخته می شوند. چنین ساخت و سازها باعث کاهش هدر رفتن یا افزایش گرما از هواگیر و همچنین تضعیف آکوستیک می شوند. هندلر های هوا بزرگتر ممکن است چندین متر طول داشته باشند و به صورت مقطعی تولید شوند، بنابراین برای استحکام و سختی بالا، ریل های پایه فلزی زیر واحد ارائه می شوند.
در جایی که تامین و استخراج هوا به نسبت مساوی برای یک سیستم تهویه متعادل مورد نیاز است، متداول است که هواگیرهای ذخیره و استخراج به یکدیگر، چه به صورت جانبی و چه به صورت پیوسته متصل شوند.
انواع کنترل مرکزی AHU
اگر شما به ساختمان های بزرگ نگاهی بیاندازید، یک واحد هواساز مرکزی یا همان موتور خانه مرکزی خواهید دید که تجهیزات گرمایش و تهویه هوا در این محل با نام Room Mechanical نصب می شوند. پس از تهویه هوا، این هوا از طریق کانال های مخصوصی به فضاهای مورد نظر ارسال می شوند.
از جمله انواع کنترل مرکزی AHU می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- فقط گرمایش و تهویه
- گرمایش، تهویه و سرمایش
- و در نهایت گرمایش، سرمایش، تهویه، رطوبت زدایی و رطوبت زنی
نماد های به کار رفته در سیستم AHU
از جمله نمادها و اختصارهای به کار رفته در سیستم کنترل مرکزی AHU می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- RA یا Return Air | هوای برگشتی: این هوا پس از اینکه از فضای تهویه به سمت کنترل مرکزی AHU برمی گردد، از دستگاه عبور داده شده و مجددا وارد فضا تهویه می شود.
- OA یا Outside Air | هوای بیرون: این هوا در واقع هوایی تازه از بیرون است تا هوای داخل ساختمان از حالت طبیعی و سالم خود خارج نشود. در استاندارد های تهویه، یک حد معین برای هوای تازه مشخص شده است که باید رعایت شود.
- MA یا Mixed Air | هوای مخلوط: این هوای برگشتی به همراه هوای بیرونی در یک محفظه با یکدیگر مخلوط می شوند و در نهایت به فضای مورد نظر فرستاده خواهند شد.
- SA یا Supply Air | هوای تغذیه: در واقع این هوای تهویه شده از کنترل مرکزی AHU است که به فضاهای مورد نظر ارسال می شود.
قطعات کنترل مرکزی AHU
از جمله اجزای یک سیستم کنترل مرکزی AHU یا Air Handling Unit می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- فن یا هواکش: از مهم ترین اجزای این سیستم است که برای جابه جایی جریان هوا در این سیستم به کار می رود.
- فیلتر: اگر به ساختار این دستگاه ها نگاهی بیاندازید، چندین لایه فیلتر را مشاهده می کنید که برای تصفیه ذرات درشت، جذب ذرات کوچکتر و در کل تصفیه ی هوا را انجام می دهند.
- کویل های گرمایش و سرمایش: در واقع این قطعات برای تغییر دما، رطوبت و ایجاد سرما یا حرارت استفاده می شوند.
- رطوبت زن: این قطعه فرآیند رطوبت زنی برای جلوگیری از خشکی بیش از اندازه هوا را برعهده دارد که انواع مختلفی دارد، اعم از:
- نوع اسپری
- نوع تشت بخار
- نوع شبکه بخار
- تجهیزات کنترلی
اهمیت سیستم تهویه و کاربرد آن ها
در نهایت می خواهیم به اهمیت این سیستم و کاربرد های آن اشاره بکنیم که در مورد اهمیت سیستم باید گفت، در واقع این سیستم شاخه ای از مهندسی مکانیک برای ایجاد عملیات هایی روی هوا است تا بتواند شرایط سالمی را برای محیط هایی که افراد در آن زندگی می کنند، کار می کنند، عملیات های صنعتی مخصوصی را انجام می دهند یا نیاز دارند تا برای راحتی، حفظ ایمنی یا سلامتی استاندارد های تهویه را رعایت کنند.
بهترین شرایط هوا در یک محیط دما 22 درجه با رطوبت 50 درصد است که امروزه با توجه به آلودگی هوایی که در غالب کلان شهر ها وجود دارد، این وسیله می تواند برای محیط های مختلفی اعم از ساختمان های بزرگ، فروشگاه ها و ساختمان های تجاری، بیمارستان ها و آزمایشگاه ها، پالایشگاه ها و کارگاه ها و … اشاره نمود.